Metody zwalczania ptaszyńca ( zwalczanie )

• Profilaktyka. W ramach zapobiegania inwazji ptaszyńca kurzego należy utrzymywać teren hodowli drobiu w wysokich warunkach higienicznych ze szczególnym zwróceniem uwagi na szczeliny klatek drewnianych oraz stan rusztów czy ściółki. Trzeba kontrolować źródła pochodzenia zwierząt, sprzętu i paszy. Można rozważyć zmodernizowanie wyposażenia w taki sposób, aby uniemożliwić pasożytowi znalezienie kryjówek na zniesienie jaj i ułatwić ewentualną dezynsekcję.
• Metoda mechaniczna. Polega ona na mechanicznym wyczyszczeniu pomieszczeń i klatek, w których przebywają zaatakowane ptaki. Należy dokładnie odkurzyć powierzchnie oraz umyć je odpowiednimi detergentami. Dobry skutek przynosi też użycie preparatu z ditlenkiem krzemu, który uszkadza oskórek pasożyta, powodując u niego zaburzenia w gospodarce wodnej i zamieranie. Należy pamiętać, aby w pomieszczeniu nie pozostały resztki paszy czy ściółki, w których nadal mogą przebywać roztocza. Ściółkę należy w całości usunąć i zutylizować najlepiej poprzez jej spalenie. Podczas czyszczenia pomieszczeń nie można zapomnieć o urządzeniach wentylacyjnych, przewodach nawiewowych i osuszających odchody. Tam również gromadzą się roztocza.
• Metoda termiczna. Można wykorzystać tę metodę jako wspomagającą inne zabiegi. Roztocza są wrażliwe na niską temperaturę, np. -20°C czy zbyt wysoką, powyżej 35°C, nie jest to jednak metoda bardzo skuteczna, choć ogranicza rozwój pasożyta. Najczęściej stosuje się kilku, kilkunastodniowe wietrzenie i ekspozycję pomieszczeń na mróz w warunkach zimowych.
• Metoda chemiczna. Istnieje wiele preparatów chemicznych (akarycydów) do zwalczania roztoczy we wszystkich ich stadiach (larwy, nimfy, osobniki dorosłe). Preparaty te stosuje się przemiennie lub jednocześnie, aby zapobiec szybkiemu uodpornieniu się ptaszyńca na daną substancję. W metodach chemicznych wykorzystuje się zarówno oprysk preparatem roztoczobójczym pod dużym ciśnieniem i intensywnym rozdrobnieniem kropli (aby skutecznie dotarł do wszystkich miejsc bytowania pasożyta), jak i preparaty w postaci proszku, np. nanoszone bezpośrednio na zwierzęta. Akarycydy mają najczęściej działanie kontaktowe.

Trudności w zwalczaniu pasożyta

Całkowite wyeliminowanie działalności ptaszyńca kurzego jest niezwykle trudne. Notuje się dużą odporność roztoczy na brak pokarmu. Potrafią one przetrwać w kurniku bez jedzenia do 10 miesięcy. Są też odporne na niską temperaturę. Stwierdzono w wyniku obserwacji, że po tygodniowej ekspozycji pomieszczeń na 20 stopniowy mróz wiele osobników przetrwało, zachowując zdolność do rozwoju. Pasożyt ten ma niewielkie rozmiary, czasem więc trudno jest wychwycić nadmierny rozwój populacji. Jeśli kolonia jest zbyt liczna, walka z pasożytem także staje się bardziej skomplikowana. Rozwojowi roztoczy sprzyjają też warunki panujące na fermach zajmujących się hodowlą drobiu, znajdują tu optymalną temperaturę i wilgotność. Im wyższa temperatura i wilgotność, tym krótszy staje się cykl rozwojowy ptaszyńca. Jego niewielki rozmiar i zwyczaje rozrodcze powodują, że wiele jaj rozwija się w niewidocznych i niedostępnych dla oprysku szczelinach i pęknięciach ścian, toteż nie zawsze skuteczne bywa jednorazowe zastosowanie środka chemicznego.

Należy dokładnie monitorować obecność roztocza w kurniku. W razie inwazji stosuje się okresową dezynsekcję i dezynfekcję pomieszczeń oraz docelowe zastosowanie akarycydów. Aby walka z ptaszyńcem kurzym była skuteczna, trzeba wyeliminować wszystkie jego siedliska. W zależności od tego, jaki jest sposób hodowli drobiu, należy zwrócić uwagę na budki lęgowe, gniazda ptaków, ściółkę, dolną powierzchnię rusztów, karmidła czy elementy konstrukcyjne klatek, szczególnie drewnianych.

Deakaryzację trzeba powtarzać w odstępach od 7 do 10 dni 2 lub 3 razy. Przy zwalczaniu roztoczy środkami chemicznymi należy zachować szczególne zasady bezpieczeństwa, gdyż są to substancje toksyczne. Dlatego używamy ich zgodnie z zaleceniami producenta, dawkujemy odpowiednio do wielkości ptaków, nie używamy preparatów o nieznanym składzie i produktów przeterminowanych.